- Hubert Walas
„Mamy do czynienia z precyzyjnie zaplanowaną operacją, zarówno pod względem wojskowym, jak i technicznym. Działania te obejmują przełamanie na szerokim froncie oraz na znacznej głębokości, co otworzyło dostęp do głębi operacyjnej i umożliwiło swobodę manewru.”
- tak brzmi opis znacznego wtargnięcia Sił Zbrojnych Ukrainy na terytorium Federacji Rosyjskiej, w pobliżu miasta Sudzha, w obwodzie kurskim. Opis ten nie pochodzi jednak od analityków ukraińskich, czy zachodnich, lecz od rosyjskiego milblogera Swatoslawa Golikowa.
Golikow dodał, że akcja defensywna Rosjan miała póki co charakter „chaotyczny i doraźny”, a całą ofensywę Sił Zbrojnych Ukrainy nazywa Balakliją 2.0, tj. niezwykle upokarzającą dla Rosjan i udaną dla Ukraińców akcję z 2022 roku, która skończyła się zajęciem m.in. Kupyanska i Balakliyi.
Ukraiński atak według Rosjan zaczął się we wtorek o 8 rano, kiedy to ukraińskie siły przekroczyły granicę pomiędzy wsiami Nikolayevo-Daryino i Oleshnya, kierując się na północny-wschód.
Po 72h Ukraińcy weszli na co najmniej 10km wgłąb rosyjskiego terytorium i zaczęli napierać się w dwóch kierunkach. Drogą R200 w stronę miasta Sudzha, liczącego około 6000 mieszkańców.
Druga oś wyszła na północny-zachód w kierunku Koroneva oraz Malayą Loknyę, na którym to kierunku celem, wg rosyjskiego milblogera Rybara, może być dotarcie do miasta Lgov. Tam, jak twierdzi rosyjski kanał, rozpoczęto już wyposażanie dodatkowych linii obrony i planowaną ewakuację ludności w przypadku przebicia się wroga.
W obwodzie kurskim ogłoszono stan wyjątkowy. Rosyjski prezydent Władimir Putin opisał ukraińskie wtargnięcie, jako „prowokację o dużej skali” i zwołał swoich głównych doradców by przedyskutować to co nazywa „masowym ostrzałem budynków cywilnych, przedmieść i karetek różnego typu bronią”.
Amerykanie nie zostali uprzedzeni o ukraińskim ataku, ale zdaniem Matthew Millera rzecznika departamentu stanu nie jest to niczym nadzwyczajnym, „To nic niezwykłego, to wojna którą toczą oni. My dostarczamy sprzęt i służymy poradą”.
Nie jest pewne ilu żołnierzy zaangażowanych jest w akcję. Dół szacunków, wg strony rosyjskiej to 2000 żołnierzy. Analitycy zachodni sądzą jednak, że nie jest to rajd, który znamy z działań tzw. „białych Rosjan” m.in. z grupy „Wolna Rosja”, lecz znacznie szersza akcja, w którą może zaangażowanych być od 2 do nawet 4 brygad, a to oznacza 10 000 - 20 000 żołnierzy.
W atak na pewno zaangażowana jest 82 Brygada Powietrzno Desantowa, a także 22 zmechanizowana - obie są formacjami jakościowymi, dobrze wyposażonymi i przede wszystkim wysoko mobilnymi. Najpewniej udział bierze także 80 brygada powietrznodesantowa, oraz 61 brygada zmechanizowana.
Wybrani rosyjscy milblogerzy krytykują rosyjskie ministerstwo obrony za brak dostatecznej detekcji i działań prewencyjnych przed ukraińskim atakiem. Rybar skrytykował także rosyjskiego ministra obrony Andrieja Biełousowa za to, że po objęciu stanowiska ministra obrony nie przeprowadził audytu systemu dowodzenia walką w celu usunięcia nieefektywnych dowódców i wezwał rosyjskie władze do ukarania niekompetentnych oficerów i kłamców. Dodał, że „to, co dzieje się w obwodzie kurskim, jest kolejnym dowodem strategicznych błędów w obliczeniach. To dowód na problem nepotyzmu, tuszowania nieskutecznych i promowania bezużytecznych dowódców.”
Wiadomo, że Ukraińcy wprowadzają kolejny sprzęt inżynieryjny, angażują wysoko wartościowe jednostki walki radioelektronicznej oraz przeciwlotniczej. Jak raportuje ISW, Ukraińcy na pewno pokonali co najmniej dwie rosyjskiej linie defensywne. Rosyjscy informatorzy twierdzą, że Ukraińcy spenetrowali nawet 350 kilometrów kwadratowych terytorium obwodu kurskiego, w tym co najmniej 11 osad.
Wg infosfery rosyjskiej, Ukraińcy 8 sierpnia zajęli Sudzhę i powiększają zakres operacji, sprowadzając nowe jednostki, w tym inżynieryjne. Niepotwierdzone informacje mówią wręcz o obecności ukraińskich jednostek w miejscowości Anastasyevka, w stronę miasta Lgov. Ukraińcy mieli już także wtargnąć do budynków administracyjnych w Koronevie.
„Sądząc po powstających strefach kontroli, na razie ukraińskie formacje polegają na przełamywaniu nieprzygotowanych linii, omijaniu ich i odcinaniu rosyjskich grup wzmocnienia, które próbują ustabilizować sytuację.” - donosi Rybar.
To oznacza, że mamy do czynienia z największą i najszybszą akcją ofensywną wojny (niezależnie od strony), od czasów Ofensywy Charkowskiej z drugiej połowy 2022 roku i największym transgranicznym atakiem Ukrainy od początku wojny.
Co może być celem Ukraińców i dlaczego sporo ryzykują?
Patrząc na strategiczne punkty zlokalizowane na tym obszarze możemy wskazać na co najmniej kilka istotnych jednostek.
Przede wszystkim, w odległości 50km od granicy znajduje się kurska elektrownia atomowa. Obiekt o najwyższym, krajowym priorytecie. O tym, że Ukraińcy mogą faktycznie myśleć o dotarciu nawet tak daleko wgłąb Rosji sugeruje podjęcie kierunku na Malayą Loknyę i dalej na Lgov, co sugeruje Rybar. Ze Lgova jest do niej „zaledwie” 20km.
Jednak zważywszy na dystans i duże ryzyko takiej akcji nie jest to wysoce prawdopodobne, przynajmniej na tym etapie. Istotniejsze wydają się obiekty znajdujące się w bezpośrednim zasięgu Ukraińców. Jest to m.in. stacja tranzytową gazu Gazpromu w Sudzhy, zlokalizowana około 600 metrów od granicy. Sudzha jest jedną z głównych gazowych dróg wejścia na Ukrainę. Gazociągi zmierzają później m.in. na Słowację i Węgry. Wstrzymanie dostaw z własnej inicjatywy może się wiązać z kosztami dla Kijowa, jednak uszkodzenie głównej stacji tranzytowej może być przedstawione w świetle „wojennej siły wyższej”, z którą m.in Viktorowi Orbanowi, składającemu skargi do Brukseli, ciężko będzie polemizować.
Celem może być także przecięcie bardzo ważnej logistycznej linii kolejowej, która przejeżdża przez Sudzhę i dociera do Biełgorodu, na co zwraca uwagę użytkownik portalu X Intelschizo. Trop kolejowy również sugeruje nam, czemu to Lgov może być celem operacyjnym Ukraińców. Miasto jest głównym hubem kolejowym regionu łączącym linie biegące od Kurska, ale także od północy z kierunku miasta Oryol, które docelowo dochodzą do Moskwy. Zajęcie Sudzhy, a tym bardziej Lgova stanowić będzie poważną komplikację logistyczną, dla całej rosyjskiej logistyki w tym regionie, z implikacjami dla wielu sekcji frontu.
Co więcej, przez Sudzhę przechodzi elektryczna linia przesyłowa, która zasila m.in. Biełgorod elektrycznością wytwarzaną w Kurskiej jednostce atomowej.
To pokazuje, że teren obfituje w co najmniej kilka wrażliwych punktów dla Rosjan.
Jednak nawet dla tak istotnych celów, ryzykowanie kilku brygad wyposażonych w bezcenny dla Ukraińców sprzęt może wydawać się wątpliwe, tym bardziej w kontekście tego co obecnie dzieje się na kierunku Pokrovskim.
W porównaniu do naszego ostatniego raportu wizualnego z początku lipca, siły rosyjskie dokonały zauważalnych postępów, posuwając się blisko 10 kilometrów w ciągu miesiąca i zbliżając się na blisko 15 kilometrów do Pokrovska, który stanowi dla Moskwy obecny cel operacyjny. Dlaczego Pokrovsk jest istotny mówiliśmy w jednym z naszych ostatnich materiałów:
Siły Kremla zajęły takie osady jak Prohres, czy Vesele, a na kierunku Novooleksandrivki zbliżyły się do drogi H-32 na mniej niż 6 kilometrów.
Idąc na północ Rosjanie, o jakieś 2 kilometry zbliżyli się także do Toretska, a front objął miejscowość Niu-York. Na wschodzie miasta powstał wyłom, który ma jedynie 2.5km szerokości, gdzie ukraińskim siłom grozi okrążenie.
W porównaniu do tego, na pozostałych częściach frontu sytuacja jest względnie stabilna, choć stroną ofensywną pozostaje Federacja Rosyjska. Na uwagę zasługują rosyjskie pchnięcia w miejscowościach takich jak:
`
- Pischane
- Makiivka
- Spirne
- Rozdolivka
- Chasiv Yar
- Krasnohorivka
- Vuhledar
- Urozhaine
We wszystkich tych miejscowościach Rosjanom udało się zdobyć zyski terytorialne od jednego do kilku kilometrów, w ciągu minionego miesiąca. Ponadto, po wielu miesiącach, zlikwidowany został przyczółek Krynki, co do którego zasadności wątpliwości ma wielu obserwatorów.
Całość oznacza jedno - na froncie jest dalej bardzo trudno, a ostatni miesiąc przyniósł nasilenie rosyjskiej przewagi w sposób namacalny - utratą kontrolowanego terytorium i ryzykiem poważnych problemów na osi Pokrovsk - Chasiv Yar.
Analitycy, w tym zaprzyjaźniony Konrad Muzyka, zauważają że obecne miesiące to ostatnie „okno pogodowe” Rosjan przez wprowadzeniem przez Ukraińców dodatkowych, świeżych rezerw oraz szerszym wprowadzeniem zachodniego sprzętu, odblokowanego po miesiącach impasu w amerykańskim kongresie. Po ukraińskim niebie latają już także pierwsze myśliwce F-16.
Zatem widząc ukraińską akcję o dużej skali wymierzoną w rosyjskie terytorium, wielu obserwatorów podrapało się po głowie, rozważając nad jej sensem i potencjalnym rachunkiem zysków i strat.
Logika jest klarowna - czy ten sprzęt i ludzie nie są bardziej potrzebni pod Pokrovskiem, Toreckiem i Chasiv Yarem?? Obecnie jest za wcześnie by to przesądzić, jednak możemy podywagować nad tokiem myślenia ukraińskiego dowództwa.
Robi to m.in. aktywny podczas tej wojny, australijski generał w stanie spoczynku Mick Ryan. Ryan zwraca uwagę na kilka celów, które wzajemnie się nie wykluczają.
Pierwszy jest oczywisty - to wiązanie sił rosyjskich. Ukraińcy mogą liczyć na to, by celem ochrony (słabo bronionej) własnej macierzy, Rosjanie przetransferują zasoby z Ukrainy do Rosji, ułatwiając zadanie ukraińskim obrońcom. Jest to jednak spory hazard. Ryan uważa, że Rosjanie raczej nie odpuszczą na kierunkach strategicznych: Pokrovska, Torecka, czy Chasiv Yaru, jednak prawdopodobne jest że osłabią swoją obronę na innych kierunkach, o niższym profilu. To oznacza, że powstać mogą nowe, słabe punkty obrony, które mogą stworzyć dla SZU nowe możliwości.
Celem generalnym jest też z pewnością ogólne osłabienie rosyjskiego parcia, i zarazem poprawienie atmosfery wojennej oraz morale ukraińskiego narodu i żołnierzy. Choć tu należy zaznaczyć, że ryzykiem jest wpadnięcie w pułapkę “celu PRowego”, kosztem realnych zysków - tego obawiają się obserwatorzy, właśnie tak oceniający decyzje ukraińskiego dowództwa m.in. w kontekście przeciągłej walki o Bachmut, lub utrzymywania przyczółka Krynki.
Ryan dochodzi jednak do wniosku, że planując tę operację, Ukraińcy podążali logiką wykorzystania słabych punktów przeciwnika. W wojnie element zaskoczenia, wykorzystanie nieprzygotowania, uderzenia w miękkie podbrzusze jest kluczowy - i pokazała to ofensywa charkowska. W akcję zaangażowane zostały wysoce mobilne brygady, zdolne pokonywać nawet kilkadziesiąt kilometrów dziennie. Rosyjscy milblogerzy szeroko donoszą o innowacyjnej taktyce Ukraińców opierającej się na wprowadzaniu sprzętu walki radioelektronicznej już na szpicy natarcia, wraz z dziesiątkami dronów. Do tego dochodzi walka przeciwlotnicza - co skutkowało strąceniami samolotów i helikopterów.
Innymi słowy Ukraińcy mogli znowu poczuć krew i postanowili to wykorzystać.
Tym bardziej, że dochodziły do nich raporty o bagatelizowaniu sprawy przez stronę rosyjską. Jak podało źródło Czeka dwa tygodnie temu dowódca Państwowej Grupy Ochrony Granicy, zastępca dowódcy Leningradzkiego Okręgu Wojskowego, generał broni Esedulla Abachev meldował Szefowi Sztabu Generalnego Walerijowi Gierasimowowi o przygotowaniach Sił Zbrojnych Ukrainy do inwazji na obwód kurski . W odpowiedzi Gierasimow miał wezwać Abaczowa, aby „nie siał paniki” i „nie dał się nabrać na dezinformację wroga”. Ponadto, w oczekiwaniu na ofensywę Sił Zbrojnych Ukrainy, Gierasimow wycofał z tego obszaru siły i środki, które jego zdaniem nie były tam potrzebne.
Ale nawet akceptując motywację wykorzystania elementu zaskoczenia i „łatwych” zysków terenowych, czy rachunek zysków i strat będzie się w takiej sytuacji się spinał, jeśli Ukraińcy stracą drogę H-32, Pokrovsk, czy Chasiv Yar? Szczególnie, że przypomnijmy nie mogą używać amerykańskiej broni rakietowej na rosyjskim terytorium tj. mi.n. HIMARsów. Ponownie - na tym etapie, ciężko cokolwiek wyrokować.
Niemniej „tanio wygrane terytorium”, szczególnie mówiąc o rosyjskim heartlandzie, wcale nie musi być „tanie” przy stole negocjacyjnym. Innymi słowy, Ukraińcy mogą chcieć utrzymać to terytorium właśnie celem potencjalnych rozmów pokojowych. Wtedy setki kilometrów kwadratowych rosyjskiej macierzy będą ważyły niezwykle dużo.
Do tego dodajmy wcześniej wspomniane istotne strategicznie cele, a także nie mniej istotny element psychologiczny. Rosyjskie terytorium pozostające pod okupacją dziesięć razy mniejszego wroga brzmi dla Kremla jak ponury żart, i osłabia legitymizację reżimu w oczach ludności i wierchuszki decyzyjnej.
Dwa i pół roku temu Sumy stanowiły jedną z głównych osi rosyjskiego natarcia. Czy żołnierze z tej kolumny, o ile jeszcze żyją, mogli przypuszczać, że po dwóch latach uderzenie wyjdzie na tej samej osi. tylko w przeciwnym kierunku?
„Im większa będzie presja wywierana na agresora, który sprowadził wojnę na Ukrainę” – powiedział prezydent Zełenski w swoim wieczornym orędziu – „tym bliżej pokoju będzie.”
„Sprawiedliwy pokój, przez sprawiedliwą siłę.” - dodał.
Czy będzie to jedynie krótkotrwały PRowy rajd, który zacznie rozpadać się jeszcze w momencie, gdy publikujemy ten materiał, czy jesteśmy świadkami czegoś większego?
Tego w momencie pisania tych słów jeszcze nie wiadomo, jednak zważając na okoliczności jednego Ukraińcom odmówić nie można: odwagi.
Autor: Hubert Walas
Źródła:
- https://understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-august-7-2024
- https://www.bbc.co.uk/news/articles/c9d1yx9nwjxo
- https://www.theguardian.com/world/article/2024/aug/07/ukraine-incursion-into-russia-kursk-region-continues-into-second-day
- https://x.com/WarintheFuture/status/1821344203504287933
- https://www.svoboda.org/a/33069581.html
- https://newsukraine.rbc.ua/news/gas-station-power-line-from-kursk-npp-and-1723041859.html
- https://t.me/philologist_zov/1189
- https://x.com/RALee85/status/1820857236387704932
- https://x.com/RALee85/status/1820905716284039405
- https://t.co/anyRN1eBN1
- https://t.me/philologist_zov/1189
- https://t.me/rybar/6253
- https://x.com/RALee85/status/1821423593353322505
- https://t.me/rybar/62528
- https://t.me/infomil_live/8725
- https://understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-august-7-2024
- https://x.com/agents_media/status/1821231223173476665
- https://images.app.goo.gl/Xfxy9fJmZbX7xURs8
- https://www.ft.com/content/ef84b2c9-c7b8-45f5-9a30-970c4ce0b0c5
- https://pbs.twimg.com/media/GUWsBW5XUAAuc72?format=jpg&name=4096x4096
- https://x.com/Schizointel/status/1821311615058194437/photo/1
- https://www.youtube.com/watch?v=zxvN2QXTr9k
- https://x.com/ZelenskyyUa/status/1821441403987062833
- https://x.com/WarintheFuture/status/1821344192452592016
- https://x.com/Thorkill65/status/1821442434150085032
- https://t.me/vchkogpu/49705
- https://www.rferl.org/a/ukraine-russia-peace-talks-united-states/32670865.html
- https://www.youtube.com/watch?v=F8neJXRp56Q
- https://www.youtube.com/watch?v=8K-bkqKKf2A
- https://www.youtube.com/watch?v=14gVDF2b1vA
- https://x.com/RALee85/status/1820857236387704932
- https://x.com/RALee85/status/1820905716284039405
- https://t.co/anyRN1eBN1
- https://t.co/q3J7E8tYt0